Savaşta Bir Yazar - Vasili Grossman Kızıl Ordu'yla 1941-1945

XX. yüzyılın Savaş ve Barışı diye tanımlanarak Tolstoyla kıyaslanan Yaşam ve Yazgı romanının yazarı Vasili Grossman, büyük bir edebiyat adamı olmanın yanı sıra, savaş muhabiri sıfatını da taşır. İkinci Dünya Savaşının en acımasız günlerinde Donetskte, Stalingradda, Kurskta Almanlarla savaşan Kızıl Ordu saflarında Krasnaya Zvezda (Kızıl Yıldız) gazetesinin cephe muhabiri olarak görev yaptı, 1941-1945 arası Avrupanın doğusunda yaşanan büyük savaşın en yakın tanığı oldu.Cephede bin günden uzun süre kalan Grossman, olağanüstü bir röportaj tekniğiyle kısa dinlenme sürelerinde siper gerisine çekilen askerlerle konuşuyordu; çünkü resmî açıklamaların tersine askerlerin akıllarındaki her şeyi açık seçik anlattıklarına inanıyordu. Bu yüzden gözlemlerinin keskinliği ve insancıl yaklaşımı, yazar ve tarihçiler için paha biçilmez bir değer taşıyor. İkinci Dünya Savaşı, Stalingrad: Ölümcül Kuşatma: 1942-1943, Berlinin Düşüşü 1945, D-Day: Normandiya Çıkarması, Girit: Savaş ve Direniş, Kurtuluştan Sonra Paris 1944-1949 gibi kitaplarıyla bilinen, İkinci Dünya Savaşı uzanan İngiliz tarihçi ve yazar Antony Beevorın yayına hazırladığı bu kitap, hem Grossmanın savaş defterlerine, hem de Rus Devlet Edebiyat ve Sanat Arşivinde bulunan makalelerine dayanıyor. Doğu Cephesinin gelmiş geçmiş en iyi tanıklığı, Grossmanın, Bence 1941 yazının bütün o sıkıntılarını hiç yaşamamış olanlar, asla zaferin mutluluğunu tam olarak yaşayamayacaklar sözleriyle betimlenebilir.